Hep aynı hataları tekrarlamak zorunda mıyız?

11
Darbe ve sonrası
Reklam

 

Aralarında bir yıldan fazla yaşamama rağmen, bizde olağanüstü yaygın “Asılacaksan İngiliz ipiyle asıl” sözünün İngilizler için hangi anlama kullanıldığını tam anlamamıştım. Brexit (‘Avrupa Birliği’nden çıkalım mı?’) referandumu sonrası İngiltere’de yaşananları izlerken biraz olsun anlamaya başladığımı hissediyorum.

Einstein “Hep aynı şeyi tekrarlayıp farklı sonuç beklemektir” diye tanımlıyor ya ahmaklığı; “Ahmaklık ile dâhilik arasındaki en önemli fark, dâhiliğin sınırları bulunmasıdır” da diyor.

Galiba İngilizler’in, belki bunun genişletip “Batılılar” demek de mümkün, işleri bizden farklı yaptıkları için ürettikleri ipe daha fazla güvenmek gerekiyor.

Konu üzerinde düşünmemi sağlayan Stephen Hawking’in Guardian gazetesinde bugün çıkan yazısı oldu.

Tekerlekli iskemleye mahkum bir dahi: Stephen Hawking
Tekerlekli iskemleye mahkum bir dahi: Stephen Hawking

Hawking’i tekerlekli sandalyesi üzerinde, başı omuzuna dayalı, ağzını açtığında mekanik sesler çıkaran engelli görüntüsünden tanıyor olmalısınız; tabii onun kendine özel çıkarımları bulunan dünya çapında bir teorik fizikçi ve kozmolog olduğunu bilenleriniz de vardır.

Mal da yalan…

Bugünkü yazısının başlığı şu: “Zor günlerde bizi kurtaracak olan, servete yeni bir yaklaşımdır.”

‘Zor günler’ ile kastı Hawking’in, halkın “Avrupa Birliği’nden çıkalım” kararıyla İngilizler’in karşı karşıya kaldığı sorunlar…

İnsanların maddi birikim yapmaya başladığı ilk günlerden beri tartışma gündemine girmiş bulunan, bizde Yunus Emre’nin neredeyse 800 yıl önce, “Mal sahibi, mülk sahibi / Hani bunun ilk sahibi / Mal da yalan, mülk de yalan / Var biraz da sen oyalan” ölümsüz mısralarıyla tartışmaya katıldığı bir konu, aslında Hawking’in üzerinde durduğu…

Reklam

“Acaba sahip olduklarımızın gerçekten sahipleri miyiz, yoksa onların şimdilik kullanıcıları ve koruyucuları mı?”

Derinliğine girecek değilim tartışmanın, çünkü derdim İngilizler’in sorunlarını deşmek değil. Bana ne onların sorunlarından. Bizim dertlerimiz bize yetiyor zaten.

Onlar gibi yapmalıyız

Tek taraflı düşünmemeli, hep bilip denediğimiz ve sonunda hayal kırıklığı ve pişmanlıklar yaşadığımız yollara girmek yerine, günün şartlarına uygun çözümler peşinden koşmalıyız.

Misal mi istediniz? İşte: Her darbeden sonra ‘darbecinin el kitabı’ türü yayınlarda kolaylıkla bulunacak bir yol izlenir; başından 4-5 darbe geçmiş bizim gibi ülkelerde, her darbe sonrasında yapıldığı gibi. Aradan yıllar geçer ve 27 Mayıs (1960) örneğinde olduğu gibi, darbeciler ile darbeleri destekleyenler, insanlardan kendilerini saklamak ve unutulmak ister. 12 Eylül (1980) darbecileri gibi, 30 küsur yıl sonra yargı önüne çıkmak zorunda kalındığı da olur.

Düşüncede kalmış bir darbenin mimarı: Kont Mountbatten
Düşüncede kalmış bir darbenin mimarı: Kont Mountbatten

İngiltere ile Türkiye’yi ‘darbe’ konusunda mukayese etmek pek akıllıca görünmedi mi size? O halde ‘google’u açın ve arama çubuğuna “Count Mountbatten coup” sözcüklerini yazın; karşınıza çıkacak İngilizce maddeler bir şeyi anlamanıza yardım edecektir: 1974 yılında İngiltere’de Başbakan Harold Wilson’a karşı ‘komünist’ olduğuna dair bir kampanya açılmış ve asker olan Kraliyet Ailesi’nden Kont Mountbatten onu devirmek için resmen ‘darbe’ planları yapmıştır.

Türkçe ‘Kont Mountbatten ve darbe’ sözcüklerini yazarsanız ‘google’a, benim 2 eski yazımla karşılaşırsınız.

“1974 yılı, İngiltere’de, ‘darbe’ dedikodularıyla geçti” desem yeri var.

Onlar İngiliz ya, aynı sonucu, başka yolla almayı yeğlediler.

Reklam

Diyeceğim o ki, sorunları ele alırken, onların çözümü için daha önce defalarca denenmiş ve zamanında işe yarasa bile sonrasında pişmanlıklara ve hayal kırıklıklarına yol açmış yöntemlere saplanmak yerine, yeni düşüncelere açık olmak ve farklı yöntemlere başvurmak daha doğru olur.

Bizde ‘iti öldürene sürükletirler’… Onlarda ise…

Yakın zaman İngiltere’sinden başka bir örnek…

Halk orada kendilerine “AB’ye devam mı, tamam mı?” sorusu sorulduğunda “Tamam, çıkalım” cevabını verdi. O görüşün bayraktarı Boris Johnson adlı, bizde de ‘Ali Kemal’in torunu’ diye bilinen politikacıydı ve herkes David Cameron’un istifa edeceğini, Johnson’un başbakan olacağını konuşuyordu.

Cameron istifa etti, ama Johnson başbakan olamadı. Birkaç ayak hareketiyle, İngiliz politik sistemi, Theresa May adlı bir kadın politikacıyı başbakanlığa taşıdı.

Kadının en büyük özelliği, Cameron hükümetinde yer alan bakanlar içerisinde “AB’den çıkalım” cephesine en uzak politikacının o olması…

AB’den çıkış sürecini, referandumda oyunu “Hayır, çıkmayalım” yolunda kullanmış bir başbakan sürükleyecek…

Ne kadar ‘özgün’ bir tercih değil mi?

İşte bizim beceremediğimiz bu.

Ülkemiz 15 Temmuz’da hain bir tezgâha muhatap oldu. Türk Silâhlı Kuvvetleri içerisine sızmış ve en kritik konumlarda yuvalanmayı becermiş bir grup, meşru hükümeti silâh zoruyla devirmek için girişimde bulundu.

Daha önce en az 4 kez denemiş bir yöntem…

Peki, uğursuz başarısız darbe girişimi sonrasında uygulananlar daha önce benzer dönemlerde yaşananlardan farklı mı?

Siz karar verin: Farklı mı?

Eskiden denenmişi bu defa yine ‘darbe’ olarak denemeye kalkanlar, belki de bu yüzden, –halk eskiye bakıp “Bu defa olmasın” dediği için– başarısızlığa uğradılar; buna karşılık darbe-girişimi sonrası süreci yönetenler, bugüne daha uygun, kendilerini önceki dönemlerin yöneticilerinden de farklı kılacak yöntemler arayışına girmektense, eski günlerden bilinenleri günümüzde tekrarlayarak başarılı olmaya çalışıyorlar.

Başarabilirler mi? Belki başarırlar… Belki başaramazlar…

Hayat bir bisiklettir

Türkiye’de maceraperest bir grup subay, 1962 ve 1963 yıllarında, tam 2 kez, darbe yapmaya kalkıştı; ilkinden sonra af edildiler, ikinciden sonra ise idam edildiler…

Erol Simavi, 1962 dolaylarında
Erol Simavi, 1962 dolaylarında

Kendilerini destekleyen basından birilerini de bulmuşlardı.

[Gazetenin o zamanki yayın yönetmeni Necati Zincirkıran, Talat Aydemir’in 22 Şubat (1962) darbesini yapmaya kalkıştığı gün Hürriyet gazetesinde yaşananları anılarında anlatmıştır. İrem Barutçu’nun ‘Bâbıâli Tanrıları – Simavi Ailesi’ adını taşıyan kitabında, bu olaya ayrılan bölüm, sonradan inkâr edilen darbe ile Erol Simavi arasındaki ilişkiyi bütün çıplaklığıyla sergiler.]

Şimdi de, hükümet, “Halk isterse” diyerek yıllar önce sistemden çıkarılmış idam cezasını geri getirmekten yana; hem de “Getirilse bile bu darbeyi yapanlar ve yanlarında yer alanlar için geriye işletilemez” uyarısı yapıldığı halde…

Kim için istiyorlar idam cezasını? Bundan sonrası için… Yani?

Süleyman Demirel, “Eşeğin aklına karpuz kabuğu düşürmek” derdi bu tür tavırlar söz konusu olduğu zaman…

Eşek muhabbetini bırakıp Einstein’dan özlü bir söz için en uygun yere geldik: “Hayat bisiklet gibidir; dengeyi kaybetmemek için ilerlemek gerekir” demiş atomu parçalamayı başarmış dâhi…

ΩΩΩΩ

Reklam

11 YORUMLAR

  1. “Einstein “Hep aynı şeyi tekrarlayıp farklı sonuç beklemektir” diye tanımlıyor ya ahmaklığı; “Ahmaklık ile dâhilik arasındaki en önemli fark, dâhiliğin sınırları bulunmasıdır” da diyor”, diyorsunuz ya… Bu’sloganlari’, Einstein’in soylediginden ben sizin kadar emin degilim. Birileri siz ‘kandirmis’… Bana inanmaniz sart degil; isterseniz, Google’dan kendiniz de arastirabilirsiniz.

  2. sayın koru, kanseri temizlemek için bir çok yöntem var ama maalesef tamamı acı verici. hem acımasın hem iyileşeyim şimdilik mümkün değil. kimbilir belki gelecek te mümkün olur. umut edelim.

    sayın aydın belce özgürlük ve demokrasiyi içine sindirmiş toplumlara bir bakalım, mültecilere nasıl davranıyorlar kendi sınıflarından olmayan insanlara nasıl bakıyorlar? Öyle medeniler ki ırkçılık yükseliyor duymuş muydunuz? sadece Avrupa değil özgürlükler ülkesine de göz atalım siyah beyaz ayrımı bitmiş mi yargı bağımsız olmuş mu (spotlight’ı izlemiş miydiniz)
    terör sevicilik ne durumda ya da kan sevicilik mi diyelim. Amerikan halkının başkanını seçtiğini falan düşünen var mı? Paralel devlet bir bizde mi var sanıyoruz .hangi özgürlük hangi demokrasi hangi insanlık. Paket güzel olabilir ama içi boş, bomboş.

  3. Aksine yönetenler öyle bir korku saldıki kendisini destekleyen insanlar bile korkar oldu malesef ayrıca sn koru Size bişey daha sormak istiyorum halkın hala sokaklara çağrılmasına nasıl bakıyorsunuz ben mantıklı bir gerekçe bulamıyorumda gece yarılarına kadar insanları meydanda bekletip canımızı iste verelim naralarıyla süslü konuşmaların nekadarı demokrasi ile bağdaşıyor olayı parti mitinglerine çevirmenin ne manası var??!!

  4. İzzetbegoviç;
    “Savaş, ölünce değil, düşmana benzeyince kaybedilir.”
    Şunu itiraf etmeliyim ki askeri darbelere son derece karşı ve demokrasi ve özgürlükleri özümsemiş biri olarak Türkiye toplumunda ciddi bir şekilde otorite isteğinin var olduğunu düşünüyorum. Evet artık Türk toplumu askeri otoriteyi istemediği son darbe girişimimde ortaya koymuştur. Bu demokrasi adına bir aşamadır. Ancak otorite tutkusu, otoritesiz iş yapamama ve başarılı olamama hastalığı ortadan kalkmış değildir. En küçük iş yerinden tutun da en büyük işletmelere kadar incelendiğinde otorite kurulmadığı takdirde genel olarak bir başarısızlık göze çarpmakta bu işletmeler uzun ömürlü olamamaktadır.
    Recep Tayyip Erdoğan toplumdaki bu arzın karşılanması adına önemli bir isimdir. Ak parti iktidarı sırasında elde edilen bu başarılar tesadüfi değildir. Sayın Erdoğan’ın otoriter yapısı olmasaydı bu başarılar belki de elde edilemezdi.
    Ancak her şeyin bir sınırı olduğu gibi mutlak otorite de bir süre sonra muhatapları bezdirecek insanlar kendilerine çıkış yolları aramaya başlayacaklardır. Bu nedenle ulu bilge Aliya İzzetbegoviç’in dediği gibi “Savaş, ölünce değil, düşmana benzeyince kaybedilir.” sırrınca mutlak otorite ve dikta rejimi kurmak için hazırlan darbeciler başta Sayın Cumhurbaşkanı olmak üzere hükumet, siyasi partiler ve en önemlisi halkın ortak katkılarıyla bertaraf edilmiş ülkemiz büyük bir felaketten kurtarılmış olmasıyla beraber bu savaşın kazanıldığı anlamına gelmemektedir. Bu savaş kurunun yanında yaşı da yakmadan gerçek suçlular bulunup hukuk önünde hak ettikleri ceza verildiği zaman kazanılacaktır.
    Özgürlük ve demokrasiyi içine sindirmiş toplumlara baktığımız zaman bunların bizlerden fersah fersah ileride olduğunu görebiliriz. İşte bir Norveç örneği, işte bir İzlanda örneği ve işte bir İsviçre örneği.. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Türk toplumu bu darbe girişiminde bir level atlamış olduğunu göstermiştir. Ancak demokrasi bilinci adına bu yeterli değildir. Daha çok ekmek yememiz gerekmektedir.

  5. Sayin Koru,bu yazinizi bu günkü gözü dönmüs ahireti unutup kendilerini budünyaya adamis insanlar okuyup anliyabilseler.Bu yazinizi okudugumda sizin bundan 5 yil önce olabilir tam hatirlamiyorum, simdi terörist ilan edilen gurubu uyaran o yazinizi hatirladim.Eyer onlar sizin o yazinizi anlamis olabilseidiler su an binlerce insanla birlikte bu vatan bu hale gelmiyecekti.O yaniz kumpasla ilgiliidi.Bu uyarilar çok kiymetli uyarilar.”Ama”anliyabilene.Ellerinize ve kaleminize saglik.Allah razi olsun

  6. Darbe girişiminin arkasında kimler olduğunu ve neden başarısız olduklarını anlayabilmek için Mehmet Altan’ın 1990 yılında yayınlanan “Darbelerin Ekonomisi” kitabını tavsiye ederim

  7. Evet,Einstein’ın dediği gibi
    ilerlemek lazım.Hainlerin cezasını
    vere vere,burunlarını sürte sürte ilerlemek lazım.

    Alçakların cezası verilmezse ilerlemeye mani olurlar.

  8. Bence her kalem erbabı üsdat necip fazıl’ın idolaça örgüsü kitabinı okumalı sizin bu kitabı okuduğunuzu düşünüyorum sayın koru yanılıyormuyum?
    Doğu ülkelerindeki olayları batı değerleri ile yorumlamak ne derece doğru acaba?
    Doğu ve batı kültürleri aynı mı?

Yoruma kapalı.