Zihinlerini ve belleklerini ileri yaşlarda da dinç tutmak isteyenlere bulmaca çözmeleri tavsiye edilir. Rahmetli babamdan da biliyorum; pek çok yaşlı gazeteleri biraz da bu ihtiyacı gidermek için alır, günün bir bölümünü bulmaca çözerek geçirir.
Sıkça seyahat ettiğim dönemlerde THY’nin ‘Skylife’ dergisinin büyük bulmacası, pek çok kez, İstanbul-Ankara uçuşlarını keyfe dönüştürmüştür.
Bulmaca çözmeyi severim.
Her gün birkaç sayfasını bulmacaya ayıran yabancı gazeteler de vardır. Kimi bizde olduğu gibi düz sorularla okurlarını sınarken, İngiltere gazetelerinden bazıları çözümü çok daha zor kodlu bulmacalar da sunar okurlarına…
Ara ara bulmacalarına da göz atarım yabancı gazeteleri okurken…
O sayede gördüm ABD’nin bütün dünyada satışa sunulan Wall Street Journal (WSJ) gazetesinde hafta sonu vakit geçirme imkanı olarak dün okurlarına sunduğu güncel haber bulmacasını…
Bir dizi sorudan ilki Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Türkiye ile ilgiliydi.
Daniel Akst adlı bulmaca hazırlayıcısı okurlarına şu soruyu yöneltmiş:
“Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faizi düşürme talebi ülke parasının değerini kaybetmesine yol açtı. 1 dolar şimdi yaklaşık kaç lira ediyor?”
Muhtemel cevaplar şöyle sıralanıyor: A. 11; B. 110; C. 1,100; D. 11,000.
Paramızın pula dönmesine üzüldüm de, Merkez Bankası’nın aldığı bir karar yüzünden konunun Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da işin içine sokacak biçimde ABD’nin en çok satan gazetesindeki bulmacada yer almasına daha az üzülmüş değilim.
WSJ’ın siyasi haberleri de dikkat çeker, ancak esas ekonomi ve iş dünyasına dönük haberleri dünyanın her tarafındaki iş insanları tarafından yakından takip edilir.
Bu alanda onunla İngilizlerin yine dünyanın her tarafında satışa sunulan Financial Times (FT) gazetesi yarışır.
İş insanları bu iki gazeteye bakarak yatırım kararı alırlar.
FT’de de bu hafta içinde Türkiye ile ilgili haberler yer aldı. Hemen hepsi TL-dolar ilişkisine dairdi. Ne gibi bir ilgi kurmuşsa, FT, bir haberinin içine siyasi bir grafik eklemişti.
Grafiğin en tepesinde “Türkler şimdi Erdoğan’ın gelecek seçimi kaybetmesini bekliyor” yazıyor.
Tepenin hemen altında şu soru ve ona cevap teşkil edecek bir grafik var: “Bu hafta bir cumhurbaşkanlığı seçimi yapılsa ve Erdoğan aday olsa, kazanabilir mi?”
Grafikte, 2020 yılı Ağustos ayına kadar ankete katılanlardan yarıdan fazlasının (neredeyse yüzde 60’ının) bu soruya “Kazanabilir” cevabı verdiği, 2021 yılı Ağustos ayına doğru ise cevapların olumsuz olmaya başladığı görülüyor. Eylül 2021’de “Kazanabilir” cevabını verenlerin oranı yüzde 40’a düşmüş durumda.
Kaynak, Metropoll araştırma şirketinin ‘Türkiye’nin Nabzı’ adıyla her ay yürüttüğü kamuoyu araştırması.
Yabancı gazetelerin ülkemize ve ülkemiz ekonomisi ile siyasetine gösterdikleri bu ilgiyi fark edince, Metropoll’ün en son (Ekim 2021) araştırma raporundaki verilere biraz daha yakından bakma ihtiyacı duydum.
Neden acaba insanlar 20 yıl içerisinde girdiği her seçimden partisini birinci sırada çıkarmayı ve 2014 sonrası katıldığı cumhurbaşkanlığı seçimlerinde halkın yarısından fazlasından oy almayı başarmış Erdoğan’ın bu defa seçilemeyeceğini düşünüyor?
Bulmaca çözer gibi yaklaştım bu soruya.
Metropoll Ekim 2021 araştırmasında bu soruya cevap arayanlara ışık tutabilecek birkaç veri bulunuyor. [Anket sonuçlarına dair grafikleri bu yazının sonuna ekledim.]
Şu soru ve cevabı sözgelimi: “Son zamanlarda ülkemizde ekonominin iyi mi yoksa kötü mü yönetildiğini düşünüyorsunuz?”
Az sayıda (yüzde 3.1) denek “Fikrim yok” veya “Cevap yok” karşılığını vermiş soruya, yüzde 16.3 oranında insan “İyi yönetildiğini düşünüyorum” diye cevaplamış aynı soruyu. Geri kalan, yüzde 80.6 ise “Kötü yönetildiğini düşünüyorum” demiş…
Yüzde 80.6 ekonominin kötü yönetildiğini düşünüyor. AK Partili olduğu bilinenler içerisinde bile ekonominin kötü yönetildiğini düşünenlerin oranı yarıdan hayli fazla: Yüzde 61.4. MHP’lilerin yüzde 80.7’si de soruya “Kötü yönetiliyor” cevabını vermiş.
Korona salgınının hükmünü sürdürdüğü 2020 Mart ayında yüzde 55.8 olarak kaydedilmiş Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev onayı, şimdilerde yüzde 38.9’larda.
Tevekkeli, muhalif cephe, bir süredir “İktidar ilk seçimde el değiştiriyor” havasına girmiş bulunuyor.
[AK Parti’nin sandıktan birinci parti olarak çıksa bile Meclis çoğunluğunu elde edemediği için seçimi yenilemek zorunda kaldığı 7 Haziran 2015 genel seçiminde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a verilen onay en düşük seviyede imiş: Yüzde 37.5… Onaylamayanların oranı ise yüzde 58.6…]
WSJ’nin hafta sonu bulmacası olarak dün sorduğu soruya doğru cevabı kaç yabancı vermiştir, merak ediyorum.
Cevabın doğrusunun A seçeneği, yani “11 TL” olması beklenir. Ancak, sorunun yazılışı ile gazetede basılışı arasındaki kısa sürede, dolar-TL dengesi biraz daha TL’nin aleyhine bozuldu.
Hafta sonuna ‘1 dolar = 11.25 TL’ olarak girildi.
Neden böyle oldu, neden TL dolar karşısında kısa sürede hatırı sayılır bir değer kaybına uğradı?
Bu soruyu bulmaca çözmesini sevenlere sormuş olayım.
ΩΩΩΩ