İçte ve dışta aklımıza musallat olmaya bu yıl da çalışanlar çıkabilir.. Gaza gelmeyelim…

21
Reklam

Yeni bir yıla girdik; bugün 2023 yılının ilk günü. Dünü sizlerin nasıl geçirdiğinizi bilmiyorum, ama benim yılın son gününü nasıl geçirdiğimi bilmek bu sitenin okurlarının hakkı.

Tek kelimelik özet şu: PTT…

Açılımı: Pijama.. Terlik.. Televizyon…

PTT öncesi ve sonrasında ise her günkü okuma mesaimi yerine getirdim elbette.

Gece bir yandan program izlerken, bir yandan da geçen yılın üzerimde bıraktığı kâbusa benzer havanın etkisinden kurtulmaya, gireceğimiz yeni yılın içinde güzellikler barındıracağı umudunu kendime aşılamaya gayret ettim.

Faydasını gördüm de.

Adamın önüne içinde hoşlanacağı bir sıvı olduğu söylenen iki şişe koymuşlar ve onları içip kendilerine hangi şişedekinin daha keyif verici olduğunu bildirmesini istemişler; o da ilk şişeden tattıktan sonra hiç tatmadığı ikinci şişeyi işaret etmiş ya, benim durumum da biraz öyle…

“Erenler, neden o şişeyi tercih ettin?” sorusuna, adam, ilk şişeyi göstererek “Bundan daha kötü olması mümkün değil de ondan” cevabını vermiş…

Kendimi bu eski fıkrayı hatırlayarak 2023’e ısındırmaya çalışıyorum.

Tam anlamıyla başarılı olduğumu söyleyemem.

İki şişenin içinde de aynı sıvı olabileceği gibi, 2023 de sevimsizlikte 2022’den farksız bir yıla pekala dönüşebilir.

Bugün nasıl dünü arıyorsak -ben arıyorum-, yarın da bugünü arayabiliriz gibime geliyor.

Umarım öyle olmaz, umarım 2023 geride bıraktığımız yılı aratmaz.

Yaban bir sözcük ama yararlı

İngilizce konuşulan ülkelerde  geçen yıla en fazla damgasını vuran sözcüğü o dilin sözlüğü olan Merriam-Webster kısa süre önce açıkladı. 2022 yılının sözcüğü ‘gaslighting’ imiş… Sözlüğü hazırlayanlar, bu sonuca, sözcüklerin yıl içinde aranma sayısı verilerinden hareketle varmışlar.

‘Gaslighting’ yenilerde yaygın kullanıma girmiş bir sözcük. İlk karşılaşıldığında anlamını sökebilmek imkansız. Ben de okuduğum bir metinde karşıma ilk kez çıktığında Google üzerinden anlamını araştırma ihtiyacı duymuştum. Benim gibiler sözcüğü araştırırken bir rekor sağlamışlar. Sözcük bir önceki yıldan tam yüzde 1740 defa daha fazla aranmış 2022 yılı boyunca.

Kitaplarda, makalelerde yazarlar, TV programları ve podcastlarda yorumcular sıkça kullandıkları için, anlamını çıkartamayanlar meraklarını yenemeyip derhal sözlüğe saldırmış olmalılar.

İlk kez benden okuyanlar da yazının burasında neden bu sözcüğü yeni yılın ilk gününde konu edindiğimi merak ederken, anlamını açıklamamı da bekliyorlardır.

Geçen yıla damgasını vuran İngilizcedeki ‘gaslighting’ sözcüğünün anlamı ilk bakışta biraz karmaşık görünebilir, ancak ben Türkçede henüz bir karşılığa kavuşmamış bu sözcüğün anlamının herkesin zihninde yeri olduğuna inanıyorum.

Dilimizde karşılığı yok ama anlamı bizim için de önemli.

Sözcük şu anlama geliyor: Kendimize ne kadar güvenirsek güvenelim, etrafımızdan gelen bir yığın etkiye açığız ve bizi kendi istedikleri yöne çekmek için çaba gösterenler az değil. Birilerinin değerlerimizi, kanaatlerimizi, hatta anılarımızı bile sorgulamamız sonucunu doğuracak bir dizi psikolojik saldırısına sürekli muhatap oluyoruz. Israrla bize yanlışta olduğumuzu telkin ediyor ve kendilerine inanmamızı istiyorlar.

İşte bu psikolojik yönlendirmenin karşılığı olarak kullanılıyor İngilizcede ‘gaslighting’ sözcüğü…

Elektrik öncesi dönemde gaz lambasıyla aydınlanırdı, o dönemden kalma bir deyim bu.

Sözcüğü İngiliz tiyatro yazarı Patrick Hamilton ‘Gas Light’ adlı oyununda ilk kez 1938 yılında  kullanmış. Oyunda bir adam karısından kurtulmak için kadını aklını kaçırmasıyla sonuçlanacak bir dizi manipülatif baskıya maruz bırakıyor. Kadın kocasının kendisine kurduğu tuzağı gaz lambasının titremesi sayesinde fark ediyor.

Daha sonra oyun beyaz pardeye de aynı isimle aktarılmıştı ama deyimin yaygın kullanıma girmesi yakın zamanda oldu.

Herhalde bunda Donald Trump’ın da katkısı var.

Ancak en fazla kullanılan ‘gaslight’ mecrası sosyal medya.

Trol denilen tiplerin görevleri bu: Hedef kitlesini saldırılarıyla abandone etmek… Yalanlarını, gerçeklerle hiç ilgisi bulunmayan iddialarını, sahte yaklaşımlarını mesajlarını okuyacak veya dinleyecek olanlara kabul ettirmek…

Başarılı olabiliyorlar mı?

Galiba oluyorlar…

Trump “Seçim çalındı, ben kazandığım halde başkanlığı Biden’a verdiler” gazını basarak kitleleri Kongre’yi basmaya bile sevk edebildi.

Yalnızca ABD’de ve bir tek Trump ile çevresi tarafından mı uygulanıyor bu yöntem?

Öyle düşünecek olanlara gülerim.

Wall Street Journal gazetesinde Ben Zimmer bu konuyu işliyordu geride bıraktığımız yılın son günü ve gazete de yazısını bir çizimle süslemekteydi. Ben de yazımın girişine o çizimi aynen koydum.

Zimmer’in yazısı bilgi verme amaçlı; ben ise bu yazıyı uyarı amacıyla yazdım. 

İçte ve dışta meydana gelen, ülkemizi, yakın çevremizi, ailelerimizi ve bizzat kendimizi ilgilendiren pek çok olayla karşı karşıyayız ve bu yıl boyunca daha da fazlalaşacak ilgilenmemizi bekleyecek konular. İçeride ve dışarıda gelişmelerle ilgili kanaatlerimizi etkileme amaçlı çaba gösterecekler bulunduğunu bilmemiz ve bu duruma karşı tedbir almamız gerekiyor.

Gaza gelmeyelim.

Bu yıl gri beyin hücrelerimizi daha fazla kullanmamız gerekecek.

Yeni yıla insanlar kendilerine değişik alanlarda sözler vererek girerler. 

Kendi kendimize yılın bu ilk gününde ‘gaza gelmeme’ sözü vermeye ne dersiniz?

ΩΩΩΩ

Reklam

21 YORUMLAR

  1. ESKİ TÜRKİYEDEKİ FAİLİ MEÇHULLER DÖNEMİNİN BEYAZ TOROSLU İÇİŞLERİ BAKANININ PARTİSİNDE NELER OLUYOR?
    KÜRT KÖYLERİNİ YAKIP YIKANLAR, LEBLEBİ ÇEKİRDEK GİBİ KÜRT İŞADAMLARINI İNFAZ EDENLER BU SIRALAR NELERLE MEŞGULDÜR ACABA?
    “… yapılan bu alçaklıkların hesabını başta Ankara olmak üzere ne yaparsanız yapın il başkanlıkları seçiminde ve daha sonraki büyük kurultayda hesabı sorulacaktır .”
    SON GÜNLERDE YAŞANAN SİLAHLI ÇATIŞMALARA BAKILIRSA HESAPLAŞMA BİRAZ ERKENE ALINMIŞ GİBİ GÖRÜNÜYOR,
    KOLTUK HIRSI NELERE YOL AÇIYOR…

  2. AKİF BEYE KALSA HER ŞEY FURUATTANDIR ANLAŞILAN:)
    “Akif
    1 Ocak 2023 At 18:11
    başörtüsü konusundan gına geldi artık… ne kullanışlı meta imiş… kullan kullan bitmiyor… iktidar olduğunda kullan; muhalefete düştüğünde kullan.. kullan kullan at sepete, eskimiyor… çok kullanışlı bir aparat…. özellikle başörtülülerin bir zaman yakındıkları hukuksuzluklara kamuflaj olarak…”

  3. Brezilyanın eski devletbaşkanı da yeni seçilene görevini devretmemek için abd ye kaçmış iyi mi? Çok seviyorlarsa biden ın koltuğuna oturtsunlar en iyisi:)

  4. Sayın Koru ,
    Geçen yıl yazılan yazılarınızı okuyanlar hani şu erken seçim olacağına dair öngörülerinize bakanlar gaza gelebilirlerdi. Hele ki doların ani hareketi karşısında oluşan panik havasında.
    Yorumlarımda bu durumun geçici olduğunu Sayın Cumhurbaşkanının son 4 ayda ekonomiyi düzene koyarak bu işin üstesinden geleceğini yazmıştım. Yani kanser deyip gribe razı edeceğini!
    Demem o ki merak buyurmayın burada yorum yazmaya devam ederek gaslighting etkisinden size de müdahale etmeye devam edeceğim efendim.
    Gaza gelen ve getirmeye çalışan bir zaman sonra gün gibi aşikar olup birbirini suçlamaya çalışırken , sürüyü idare eden ve edilenler hallerine razı yola devam ederler.
    Siyaset kelimesi Türkçe’de “1. seyislik, at bakıcılığı, 2. devlet yönetme, yönetim” anlamına gelir.

    • Seyis deyince aklıma “hergele” geliyor Ahmet bey! Hergele ilk öğrendiğim kelimelerden biri, bizim köyde çok kullanılır; yabani at sürüsü manasına geliyormuş, bir manası da at ahırı galiba!

    • Yazarın erken seçim tahmininden siz niye gaza geliyorsunuz anlamadım, seçimlere siz mi giriyorsunuz aday olup?

      Ayrıca günaydın size! Akpartinin iki önemli ismi Numan Kurtulmuş ve Özlem Zengin ayrı ayrı erken seçim tarihini açıkladılar ve siz bu gün bu yorumu yazıyorsunuz. Anlaşılması zor birisiniz Ahmet bey! Sizi kimsenin gaza getirmesine gerek yok, siz kendi kendinizi gaza getirebiliyorsunuz zaten:))

  5. Manipülasyon dan kurtulmanın, kapılmamanın yolu “bilgi+tecrübeden” geçer.
    Sadece “tecrübe” yetseydi dün bir ülkücü ölmezdi! çünkü halkın büyük çoğunluğunun tecrübesi var hablemitoğlu A.Taner Kışlalı Uğur mumcu bir eski tekel bakanı yazıcıoğlu helikopter kazalarında ölenler vesair ismini bilmediğim hatırlamadığım kaç insan öldü!
    Yani birisini bilmek te yetmez! yetseydi bu ölümlerden medet ummak hastalığı gömlrdü toprağa ama, bedenler gömülüyor😡.
    -Onyıllardır Ege de batının dalga geçer gibi…
    -En nihayetinde 15 temmuz ile birlikte en azından humeyni benzeri trolcülük manipülasyon kimine göre tiyatro ile bir büyük müsibetten kurtulduk.
    Yoksa bir elli yıl daha şu anda İranlıların yaşadığı şeyleri yaşayacaktık belkide!
    -Sayın RTE sayesinde neleri yaşadık nelerden kurtulduk🤗.
    -Halâ terör belasından kurtulamayışımızın sebebi ne ola ki?
    Bir maşa bükülüp demirçelik kazanına gidince,
    maşayı tutan diğer elin ucundaki de paslanıp atılırmı çöplüğe???
    Bunlardan kurtulduğumuz gün,
    inanç üzerine, etnisite üzerine tahrik ve manipülasyon lardan da en az etkileniriz .
    Genç çocuklarımızla birlikte, torun ve gelinlerimizle birlikte!🤗
    Hadi biraz gayret.🤗

    • En sondaki “çocuk gelinlerimizle birlikte” kısmı pek olmamış hocam…

      • genç askere gitme vakti gelmişlere diyoruz hayrettin.
        çocuk gelin diyecek olsak filan yarikattan girerdik diye bekliyorsun belkide.
        bak ölen genç adam tıpkı deniz gezmişi andırıyor insana.
        belki aynı olmuş kaderleride!
        gençlerimiz ölmesin! anafikir!
        okey!?
        (iyi partiyi kim bu yola sokuyor onu da anlamış değil, gerçek merkez seçmenliler!!??)

        • Hadi bey hakkaten mixer gibisiniz ha, d.gezmiş teröristti, idam edildi, burda ise bir asayiş olayı var, hepsi bu…
          Sap saman ne farkeder değil mi, furuattandır desenize:)

    • Hadi bey sapı sapanı birbirine karıştırmayalım; iyipartide kongre öncesi iç hesaplaşma biraz erken başlamışa benziyor, hepsi bu! Beyaztoroslu madama karşı koray başkanın ekibi daha birkaç gün önce illegaliteyi ilan etmişlerdi, hemen peşinden de bu bahsettiğiniz infaz geldi…
      Yani işi sulandırmaya, taa faili meçhullere kadar gitmeye gerek yok, son yerel seçimlerde zillet ittifakının iyipartiye verdiği tek büyükşehir belediyesi olan mersinde olanı hatırlarsınız;
      bb adayının başvuru belgelerini ysk ya götüren ilbaşkanı ortadan kaybolmuş ve o yüzden de chpli bir adayla seçime girmişler, mersini de chp ye kaptırmışlardı…
      Tabii bu rezilliği de yine mhp nin üstüne yıkmaya kalkmışlardı ama kimse yemedi, koray başkanın teşkilatçılığıyla buraya kadar;
      yesinler birbirlerini:)

      • Ümit Özdağ acayip gaz vermiş Ahmet Davutoğlu’na “o seçim aralığında ne olduğunu ben biliyorum oğlum bak, dönemin başbakanıydın anlat ne oldu” madem biliyor ne olduğunu Ümit Özdağ, kendisi niye anlatmıyor da Davutoğlu’nu gazlıyor?

        Ahmet Davutoğlu “oğlum bak git” der mi acaba kemerini çıkartıp şaplatarak:))

  6. İçte ve dısta aklımıza musallat olmaya kalkışanlar olabilir.Gaza gelmeyelim…
    Bunu kimin adına diyonuz.Zillet ve ne olursa isterse tuvalet terligi olsun yine zilletin adayina verecegim diyen ezberci zihniyete mi sesleniyorsunuz.inanin bende gaza gelmemek ve doğru düşünebilmek için arasira size bakiyorum ve alttaki yorumlari okuyorum.hala erdogan muhaliflerinin ne düşündüklerini ..hala fikri olarak nerelerde olduklarini….neyi hedeflediklerini ….nelerinin gündemlerinde olduklarini anlamak ve dediginiz gibi gaza gelmemek icin bakiyorum.arasirada kendi yorumumu da kimsenin fikrini değiştirmeyeceğini bildigim halde yaziyorum.çunki siyaset insanların aklını ve mantigini alan insani körleştiren bir dünya metaı…dediginiz gibi dikkat etmek lazım.Baydının fetönün kandilin batının gazına gelmeyelim.Ayasofyayı açan, inananlar üzerindeki baskıyı kaldıran,onca yol, köprü,hastane , açan hizmet eden, helede başörtüsü sorunun çözen bir insana karşi gaza gelmeyelim.

  7. Yıl 2023 sabah TV yi açtım
    FOX : Allah aşkına bu ülkede hiç mi iyi bir şey yok şaşıyorum.
    ATV ve A haberi açıyorum arkadaş hiçmi kötü birşey yok bu memlekette .
    Nasıl bir ülkeyiz. Bi kendimize gelelim at gözlüğümüzü bırakalım
    Ey bizi yönetenler altıdığınız paranın yediğiniz ekmeğin hakkını verin.
    Ey ………kanım bir ülkede kaç tane uçak tahsis edilmeli size ?
    Ey belediye başkanım ele veriyon talkımı ama sen yutuyorsun salkımı
    kaç tane mercedes tahsis edilmiş sana ve avanelerine .
    Ey özgürlük savunucum bugün haklarının geri gittiğini çığırtıyorsun ama dün
    kadınların insan olduğunu hatırlamıyordun.
    Ey BARO ların üyeleri haktan hukuktan bahsediyorsun ama karşı tarafın hak mahrumuyetini
    alkışlıyorsun.
    Bu ülkeyi hepimiz bu hale getirdik elbirliği ile bataktan çıkarmalıyız.
    VARMISINIZ????

    • Ahmet bey kör satıcının şaşı alıcısı olurmuş, haber kaynaklarınızı değiştirin, uluslarası güvenilir kuruluşların yayınladığı doğrulanabilir verilerle yetinin en iyisi…

  8. Gaza gelmesine gelmeyelim , daha doğrusu gelmemeye çalışırız ancak ne kadar muvaffak oluruz , o belli değil.
    Maşallah onlardan bu köşede de epey var !
    Lafı geçmişken bir de PTT. ye bakalım; bu devasa kuruluşun telgrafı tarihe karıştı , telefonu da peşkeş çekildi, geriye de bir P.si bir
    de sap gibi markası kaldı !
    Yani kendi gitti ismi kaldı yadigar !

  9. Bugün 2023 yılının ilk günü. Aslında takvim yaprağında 2023 yazmasının ötesinde değişen bir şey yok.
    Değişen bir şey yok ama takvim insanlığın hayatını düzenleyen önemli bir misyona sahip.
    Senenin değişmesi kendimizi ve zamanla ilgili her şeyi değerlendirmemizi beraberinde getirdiği için yapabilenler için hesaplaşma sebebi olabilir.
    Mesela, geçen yılda dünyada, ülkemizde ve kendi hayatımızda neler olduğunu gözden geçirebiliriz.
    Eğer geçmişten ders çıkarabilirsek ne âlâ yoksa yeni yılın gelişi takvimdeki rakam değişikliğinden ibaret kalır.
    Benim şahsen yeni yıla bakışım dünya hayatının faniliğini hatırlatması açısından önem arz ediyor. Ömürden bir yaş daha aldık. Nerede ne zaman bitecek bilmiyoruz. Ama kesinlikle görüyoruz ki yaşayanlar vadesi gelince ölüyor ve dünya kimseye kalmıyor. Dünyalıklar da kişinin kendisiyle gitmiyor öteki tarafa.
    Nice mal mülk sahibi makam mevki sahibi her şeyi dünyada bırakarak göçüp gitmiş.
    Öteki tarafa gidecek olan güzel amel, iyilikler, güzellikler, hayır, hasenat .
    Cenneti de cehennemi de öteki tarafa insan yaptıklarıyla götürüyor. Dünya ahiretin tarlası burada ne ekilirse orada o biçilecek.
    Bu gözle bakıp geçen senenin muhasebesini yapmak yeni yıla da yön verebilir

  10. Venezuellanın bir de çakma başkanı vardı ya, hani şu atanmış olan, onun da başkanlığını ulusal meclis iptal etmiş, yapmayın etmeyin dediyse de sözde başkanlık elden gitmiş işte, istermisiniz;
    beni asıl başkan maduro mağdur etti diye ortalığı birbirine katsın şimdi?

Yoruma kapalı.